E-bøker og dvd



Dei aller seinaste åra er ei rekkje av Johannes Heggland sine romanar kome ut som såkalla e-bøker - bøker som kan lesast på lesebrett eller nettbrett. Når om ikkje lenge også folkebiblioteka tek til med utlån av e-bøker er det eit godt teikn på at Johannes Heggland sitt mangfaldige skjønnlitterære univers vert teke med inn i framtida, til glede for nye generasjonar av lesarar.

I 2009 vart det produsert ein dokumentarfilm med tittelen "Johannes Heggland - forteljaren". I filmen høyrer me Johannes Heggland sjølv fortelja om korleis det er å vera forfattar, og om bøker og bokseriar han har skrive. I tillegg møter me personar som stod forfattaren nær, og som på forskjellig vis har fordjupa seg i tekstane hans. 


Johannes Heggland som historikar



For sambygdingane på Tysnes i Sunnhordland er Johannes Heggland eit like stort namn som lokalhistorikar. To-bandsverket "Tysnes - det gamle Njardarlog" kom ut i to band 1963 og 1975. Her finn ein Tysnes si historie frå dei tidlegaste tider fram til ca. 1970, med hovudvekt på perioden etter 1814. Johannes Heggland har nytta svært mykje originalt kjeldemateriale under arbeidet.  Verket vart sidan trykt i nytt opplag  1992 og finst framleis i handelen.

Johannes Heggland har også skrive soga til fleire sparebankar, såleis Tysnes Sparebank 1863-1963, Bremnes Sparebank 1866-1966, Fjaler Sparebank 1873-1973 og Samnanger Sparebank 1874-1974. Like før jul 2007, nokre veker før han døydde, kom boka "Tysnesmålet" ut - ordlista, ordtak og stubbar som Johannes Heggland hadde samla gjennom eit langt liv. 


Sogespela


Johannes Heggland har skrive ei rekkje sogespel som har vore framført anten ein sesong eller årvisst, som hans mest kjende spel - Mostraspelet. I tillegg har han skrive eit spel med handlinga henta frå Onarheim, som enno ikkje er oppført. Forutan sogespela har han også skrive annan dramatikk som i dag er mindre kjend. 

Av sogespela kan nenmnast Kongsgildet på Ogvaldsnes (1981), Mostraspelet: Kristkongane på Moster (1984), Giskespelet: Arnungane på Giske og Olav Haraldsson (1995), Håkonarvarde: Håkon Adelsteinfostre og Kongen med gullhjelmen (1997), Spel om Magnus Erlingsson (1999), Zetlitzspelet (2000) og Syng elvestraum (2006). 

Tusen vårar (6) - Vårherres urtegard


"Vårherres urtegard" er det sjette bandet i "Tusen vårar"-serien - og det vart den siste romanen Johannes Heggland skreiv, boka kom ut nokre veker etter at han døydde. Dermed nådde Heggland aldri å fullføra dei planlagde ti banda. 

Handlinga er lagt til ufredstidene i byrjinga av 1800-talet. Med meisterhand teiknar Johannes Heggland eit vitalt og mangfelt bilete av livet i ei vestlandsbygd i ei omskifteleg tid. Nytt brytest mot gamalt, son mot far, ættetradisjon mot fridomslengt, haugianisme mot kyrkjemakt. Og sentralt står menneska: Prosjektmakaren Gitle som lét seg freiste av nye tankar og gapar høgare enn det som klokt er, Sara Lisbet som må seie nei til husmannsguten Mikkel -; han er slett ikkje god nok for Bastaland-folket. Og Askjell som må velja mellom det hjartet ynskjer og det som tener framtida til garden han skal erve.

"Vårherres urtegard" er ein heilt sjølvstendig roman. Bjarne Tveiten i Fædrelandsvennen skreiv om boka då ho kom ut: "Forteljaren Heggland glitrer som knapt nokonsinne tidlegare - i sitt 88. år! Dessutan: Språket hans, som er blitt meir dialektprega, er så presist, så bilderikt, så finstemt at det berre er å gje seg over."

Omslag: Filius Design. Gyldendal Norsk Forlag, 2008.

Tusen vårar (5) - Oppkoma


"Oppkoma" er den femte boka i serien "Tusen vårar". Handlinga går føre seg i det sunnhordlandske øyriket i første halvdel av 1700-talet. Me opplever ei levande tidsskildring og eit fargerikt persongalleri med menneske som strir både for levemåte i ei hard tid, og for sitt åndelege liv. Gyldendal Norsk Forlag, 2006. Omslag: Filius design as.

Tusen vårar (4) - Ingibjørg



I romanen "Ingibjørg", som er den fjerde boka i serien "Tusen vårar", er me i Sunnhordland på 1600-talet, i ei tid då den rike jordeigaren Axel Mouatt la grunnlaget for Rosendal baroni. "Ingibjørg" er ei historie om bønder som elskar og hatar, og som gjer opprør mot kongemakt og ufred. Gyldendal Norsk Forlag, 2004. Omslagsfoto: Marianna Heggland Brungot. Filius design as.

Det forunderlege


Som bakgrunn i skildringa av Harald i denne ungdomsromanen møter me folket hans på Sommarli, ikkje minst den vitale bestemora Lisbeth, og den trauste venen Karsten. "Det forunderlege" vart Heggland sin aller siste ungdomsroman, skriven i ein alder av 84 år. Eide Forlag, 2003. Omslag: Kjersti Hjelmeland Brakstad.

Tusen vårar (3) - Gud skifter andlet



Band 3 i serien "Tusen vårar" handlar om den sterke brytinga mellom katolisismen og Luthers lære, som førte til eit markert kulturskifte i Noreg på 1500-talet - på godt og vondt. "Gud skifter andlet", 2003. Gyldendal Norsk Forlag. Omslag: Olaus Magnus. Filius design as.

Tusen vårar (2) - Himmelstigen


"Himmelstigen" er det andre bandet i den historiske romanserien "Tusen vårar", men er likevel ein sjølvstendig roman. Sunnhordland er sentrum i handlinga, tida er det dramatiske 1300-talet. Her møter me vanlege folks liv og lagnad og følgjene av Svartedauen, me møter klosterliv med sine gode og mindre gode sider - og striden mellom kyrkjemakt og statsmakt. Gyldendal Norsk Forlag, 2002. Omslag: Filius Design as.

Tusen vårar (1) - Sigrid Jonsdotter


I 2001 innleidde Johannes Heggland romanserien "Tusen vårar", som var meint å koma i ti band og dekkja perioden frå kristninga av Noreg og fram til vår tid. Så langt kom han aldri - det sjette bandet kom like etter at Johannes Heggland døydde.

Den første boka, "Sigrid Jonsdotter", er ei fengslande soge frå 1000-talet, om eit Noreg i endring. Her kjempar ny orden mot gammal, kristentru mot heidenskap, lendmannsmakt mot kyrkja. Og midt i stridane finn me menneskelagnadene - lendmannen og dotter hans, løysingen, munkane frå Irland og kong Magnus Olavsson sjølv. Gyldendal Norsk Forlag, 2001. Omslag: Filius Design AS.

Det saltlause saltet


"Det saltlause saltet" er eit framhald av romanen "Sjå kor dei elskar kvarandre". Boka skildrar korleis eit konservativt bygdesamfunn møter moderniteten, eller seinmoderniteten - industrialisering, oppløysing av tradisjonelle norm- og familiestrukturar, og mediefokusering på intime sider ved privatlivet. Gyldendal Norsk Forlag, 1999. Omslag: Svein Størksen.

Tysk utgåve i 2001 under tittelen "Salziger Wind".



Den unge kongen


"Den unge kongen" er ein historisk roman om livet til den unge kong Magnus Erlingsson. Magnus vart fødd på Studla i Etne 1156, og var dotterson av Sigurd Jorsalfare og son av Erling Ormsson, med tilnamnet Skakke. Livet til Magnus vart ikkje lett, med ein far som ikkje ville gje makta frå seg. Eide Forlag Bergen, 1999. Omslag: frå Eirik Werenskiold sin ill. til soga om Magnus Erlingsson.

Sjå kor dei elskar kvarandre



"Sjå kor dei elskar kvarandre" er ein annleis Heggland-roman. Den handlar om kjærleiken til Gud og menneske, som forherdar og forblindar, som splittar og skapar fiendar, men som òg forsonar og tilgjev. Det er ein roman om den vanskelege Sanninga, kva ho er, og korleis eit stakkars menneske skal leva med ho og i ho. Gyldendal Norsk Forlag, 1997. Omslag: Svein Størksen.

Tysk utgåve: "In der Weite des Nordens", 2001. 


Jordparadiset (2) - Vårherres nedfallsfrukt


Tobands-serien "Jordparadiset" heldt i 1995 fram med romanen "Vårherres nedfallsfrukt". Fartein er avkom etter ein fordrukken prest og ei kvinne som får tukthusstraff for det syndige livet sitt. Trass i dette blir han teken vel hand om av husbondfolket i Instøyo. Tidleg syner Fartein evner for det boklege, og han får studera i København. Gyldendal Norsk Forlag. Omslag: Tor Lindrupsen.

Jordparadiset (1) - Kunnskapstreet


Etter å ha avslutta fleire kritikarroste romanverk, sender Heggland her ut ein roman frå den gryande opplysningstida på 1700-talet. I boka er skapt eit miljø frå den tida då den folkelege kunnskapen fekk konkurranse av den boklege. "Kunnskapstreet". Gylden Norsk Forlag, 1995. Omslag: Tor Lindrupsen.

Retten til meg


"Retten til meg" er ei ungdomsbok som handlar om striden som kan oppstå når foreldra går kvar sin veg og kjempar om foreldreretten. Kven har retten til eit barn? Me møter Vetle og foreldra hans, og ikkje minst Besto som kanskje er den viktigaste hovudpersonen utanom Vetle sjølv. Solum forlag, 1993. Omslag: Radek Doupovec.

Karjana-bøkene (4) - Det stutte livet


Karjana - den varme og sterke og strie - er ei kvinne som kvilelaust står midt oppe i det og har vidope auga og hjarta for gleder og sorger både i eige og andres liv. I romanen "Det stutte livet" nærmar det seg livskvelden for henne. Livet lever ho likevel fullt og heilt med i så langt kreftene rekk. Gyldendal Norsk Forlag, 1992. Omslag: Tor Lindrupsen.

Tysk utgåve: "Im sanften Licht des Nordens", 2001. 


Karjana-bøkene (3) - Lyhamar


"Lyhamar" er den tredje boka i serien om Karjana. Det er ein sterk roman, der striden mellom pengemakt og menneskeverd kjem i forgrunnen. Det er mellomkrigstid med store omskifte og problem for folket i fjordbygda, med konkursar og tvangsauksjonar og med leiting etter nye utvegar til utkome og berging. Gyldendal Norsk Forlag, 1991. Omslag: Tor Lindrupsen.

Tysk utgåve under tittlen "Stürmische Wogen der Sehnsucht", 2001. 


Karjana-bøkene (2) - Karjana


Den første boka i serien om Karjana, "Guds husfolk", gav eit sterkt bilete av Karjana og den tunge striden hennar for å reinvaska ettermælet til ektemaken, bygdehovdingen Mandrup Hustveit. Ho har gått inn i eit nytt ekteskap. Året er 1914, og dønningane av verdskrigen når menneska i den vesle fjordbygda. "Karjana", Gyldendal Norsk Forlag, 1990. Omslag: Tor Lindrupsen.

På tysk under tittelen "Herzen fragen nicht warum", 2000. 



Karjana-bøkene (1) - Guds husfolk


I 1989 innleidde Johannes Heggland ein ny stor serie på i alt fire band: bøkene om Karjana, den middelaldrande gardkona på Hustveit - ein kvinneskikkelse som seint går or minnet. På den vesle bygdescenen blir det utspela eit drama som er både allment og aktuelt. "Guds husfolk", Gyldendal Norsk Forlag, 1989. Omslag: Tor Lindrupsen.

I 2000 kom boka ut på tysk under tittelen "Schatten meiner Träume". 



Meisterens søner


Med sterk og fast hand styrer Håkå handelsstaden Biskushamn i åra kring hundreårsskiftet (1890-1900). Håkå er ein patriark, eineveldig overhovud i familien og i krinsen av rettruande; men han er like myndig og urokkeleg i kampen for personleg vinning og framgang i det timelege og jordiske. Gyldendal Norsk Forlag, 1988. Omslag: Ingunn van Etten.

Tysk utgåve med tittelen "Der Hof am Fjord", 2006. 

Rømlingen


Den som kunne rømma frå alt i hop! tenkte Eldri. Ikkje skjøna ho mor si som greidde alt dette, og ikkje skjøna ho bror sin. Men minst av alt skjøna ho han som hadde vore far hennar... "Rømlingen" - Norsk Barneblads Forlag, 1988. Omslag: Marit Galdal.